Sau khi phát hành album Meddle vào năm 1971, ban nhạc cùng nhau thực hiện tour tại Anh, Nhật Bản và Mỹ trong tháng 12 cùng năm. Tại Broadhurst Gardens ở London, họ thích thú với ý tưởng thực hiện một album mới, cho dù ưu tiên của họ vào thời điểm đó là tìm tòi những chất liệu mới[3]. Họ tập trung tại nhà của tay trống Nick Mason ở Camden Town, và Roger Waters đề nghị album mới có thể trở thành một phần của các tour diễn. Waters muốn một album "khiến mọi người phát điên lên", nhấn mạnh vào những áp lực mà ban nhạc đã từng phải trải qua, cùng với đó là những vấn đề tâm lý trầm trọng mà cựu thành viên Syd Barrett đã phải chịu đựng[4][5]. Họ phát hiện quan điểm này giống với một album được phát hành vào năm 1969, The Man and The Journey[6]. Trong một bài phỏng vấn trên tờ Rolling Stone, David Gilmour nói: "Chúng tôi đều nghĩ – và chắc chắc Roger đã nghĩ – rằng phần lớn ca từ mà chúng tôi muốn đã được diễn đạt theo cách ít nhiều gián tiếp. Có cảm giác rằng từ ngữ tới rất sáng tỏ và rõ ràng."[7]

Tóm lại, cả bốn thành viên của Pink Floyd đều thấy việc hợp nhất các ca khúc theo một chủ đề là một ý tưởng tuyệt vời. Waters, Gilmour, Mason và Wright bắt đầu cùng viết và sản xuất bên cạnh những chất liệu mới, và Waters đã thu âm một số bản demo tại phòng thu nhỏ tại nhà riêng của mình ở Islington[8]. Rất nhiều phần của album được thực hiện từ những ca khúc chưa từng được sử dụng: "Breathe" là sự hợp tác giữa Waters và Ron Geesin cho soundtrack của The Body[9], còn phần chính của "Us and Them" là sáng tác của Wright cho bộ phim Zabriskie Point[10]. Họ tập trung trong căn nhà của The Rolling Stones, giờ đã trở thành Nhà hát Rainbow ở London. Họ cũng mua một số thiết bị mới, trong đó có vài chiếc loa, hệ thống phát thanh, máy chỉnh 28-băng theo 4 kênh và một hệ thống chiếu sáng tự tạo. Tận 9 tấn nhạc cụ được chở tới bằng 3 chiếc xe tải: đây là lần đầu tiên ban nhạc thực hiện trọn một album khi đang diễn tour, tuy nhiên điều đó lại giúp họ lựa chọn và cải thiện những ca khúc mới[11][12]. Cũng tại đây, họ chọn tiêu đề tạm thời cho album là Dark Side of the Moon (ám chỉ sự điên rồ chứ không mang ý nghĩa thiên văn)[13]. Tuy nhiên, khi biết cái tên này đã từng được ban nhạc Medicine Head sử dụng, họ đổi tên thành Eclipse. Những tranh chấp đầu tiên xảy ra tại Brighton vào ngày 20 tháng 1 năm 1972 và sau thất bại từ album của Medicine Head, Pink Floyd cuối cùng cũng được sử dụng tên gốc mà họ ưa thích[14][15][nb 1].

Dark Side of the Moon: A Piece for Assorted Lunatics, cái tên công bố vào lúc đó, được giới thiệu trước báo chí vào ngày 17 tháng 2 năm 1972 – hơn 1 năm trước ngày phát hành – tại Nhà hát Rainbow và nhận được những đánh giá rất tích cực[16]. Michael Wale của tờ The Times miêu tả album "... khiến người ta phải khóc. Đó là một tư duy hoàn hảo và cả tính chất vấn rất âm nhạc."[17] Derek Jewell của tờ The Sunday Times viết: "Tham vọng nghệ thuật của Pink Floyd giờ đã thật rộng lớn."[14] Melody Maker lại có vẻ thiếu hào hứng: "Về âm nhạc, họ đã có những ý tưởng hay, nhưng những hiệu ứng âm thanh lại làm tôi nghĩ tới những cái lồng chim ở sở thú London."[18] Tour diễn sau đó được đón nhận nồng nhiệt bởi công chúng. Những chất liệu mới được trình diễn live theo cùng thứ tự mà chúng được thu âm, nhưng có nhiều sự khác nhau trong mỗi lần hát live và bản thu phát hành 1 năm sau đó có sự chỉnh âm rõ trong các ca khúc như "On the Run", hay đoạn đọc Kinh thánh sau này bị thay thế bằng đoạn hát của Clare Torry trong "The Great Gig in the Sky"[16].

Các tour diễn lớn của ban nhạc xuyên châu Âu và tới Mỹ đã giúp họ rất nhiều trong việc cải thiện khả năng trình diễn[19]. Các buổi ghi âm diễn ra xen kẽ giữa các tour. Họ gặp nhau tại Anh ngày 20 tháng 2 năm 1972, nhưng sau đó họ đã phải bay sang Pháp để thu âm cho bộ phim La Vallée của đạo diễn Barbet Schroeder[20][nb 2]. Họ sau đó sang Nhật Bản thực hiện tour rồi lại quay lại Pháp vào tháng 3 để hoàn thiện bộ phim. Họ còn một vài buổi diễn nữa tại châu Âu và Bắc Mỹ trước khi cùng nhau trở về ngày 9 tháng 1 năm 1973 để hoàn thành công việc với album[21][22][23].